മുംബൈ: ഇന്ത്യന്‍ ഓഹരി വിപണിയിലെ ബ്ലോക്ക് ഡീല്‍ സംവിധാനത്തില്‍ പരിഷ്‌ക്കരണം പ്രഖ്യാപിച്ചിരിക്കയാണ് സെക്യൂരിറ്റീസ് ആന്റ് എക്‌സ്‌ചേഞ്ച് ബോര്‍ഡ് ഓഫ് ഇന്ത്യ (സെബി). സുതാര്യത മെച്ചപ്പെടുത്തുക, വില കൃത്രിമത്വം തടയുക, യഥാര്‍ത്ഥ സ്ഥാപനങ്ങളെ മാത്രം പങ്കെടുപ്പിക്കുക എന്നിവ ലക്ഷ്യമിട്ടാണിത്.
പതിവ് വിപണി വിലകളെ ബാധിക്കാതിരിക്കാന്‍ ഒരു പ്രത്യേക വിന്‍ഡോ വഴിയാണ് ഈ ഇടപാടുകള്‍ നടപ്പിലാക്കുന്നത്. പരിഷ്‌കരിച്ച ചട്ടക്കൂടിന് കീഴില്‍, ഒരു ബ്ലോക്ക് ഡീലിനുള്ള ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഇടപാട് വലുപ്പം 10 കോടി രൂപയില്‍ നിന്ന് 25 കോടി രൂപയായി സെബി വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചു. ചെറിയ ഊഹക്കച്ചവടക്കാര്‍ ഡീലുകള്‍ ദുരുപയോഗം ചെയ്യുന്നത് തടയുകയാണ് ലക്ഷ്യം.
ബ്ലോക്ക് ഡീലുകള്‍ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനായി രണ്ട് വിന്‍ഡോകള്‍ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആദ്യ വിന്‍ഡോ രാവിലെ 8:45 മുതല്‍ രാവിലെ 9:00 വരെ പ്രവര്‍ത്തിക്കും. ഈ വിന്‍ഡോയില്‍, ട്രേഡിനായുള്ള റഫറന്‍സ് വില കഴിഞ്ഞ ട്രേഡിങ്ങ് ദിവസത്തിലെ സ്റ്റോക്കിന്റെ ക്ലോസിംഗ് വിലയായിരിക്കും. രണ്ടാമത്തെ വിന്‍ഡോ ഉച്ചയ്ക്ക് 2:05 മുതല്‍ 2:20 വരെ ലഭ്യമാകും. ഈ സാഹചര്യത്തില്‍, റഫറന്‍സ് വില ഉച്ചയ്ക്ക് 1:45 നും 2:00 നും ഇടയിലുള്ള സ്റ്റോക്കിന്റെ അളവ് വെയ്റ്റഡ് ആവറേജ് പ്രൈസ് (VWAP) ആയിരിക്കും. ഒരു പ്രത്യേക കാലയളവിലെ അളവിനേയും വിലയെയും അടിസ്ഥാനമാക്കി ശരാശരി സ്റ്റോക്ക്‌വില കണക്കാക്കുന്ന ഒരു ട്രേഡിംഗ് ബെഞ്ച്മാര്‍ക്കാണ് വിഡബ്ല്യുഎപി. ഇന്‍ട്രാഡേ ട്രേഡിംഗിലെ സ്റ്റോക്കിന്റെ ന്യായമായ മൂല്യം വിലയിരുത്താന്‍ ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു.
വില വ്യതിയാനം തടയുന്നതിന്, രണ്ട് വിന്‍ഡോകളിലും റഫറന്‍സ് വിലയില്‍ നിന്ന് പ്ലസ് അല്ലെങ്കില്‍ മൈനസ് 3 ശതമാനം വില പരിധിക്കുള്ളില്‍ ബ്ലോക്ക് ഡീല്‍ ഓര്‍ഡറുകള്‍ സ്ഥാപിക്കണം. നേരത്തെയുണ്ടായിരുന്ന പ്ലസ് അല്ലെങ്കില്‍ മൈനസ് 1 ശതമാനം എന്ന ഇടുങ്ങിയ ബാന്‍ഡ് സെബി മാറ്റി. എല്ലാ ബ്ലോക്ക് ഡീലുകളും ഓഹരികളുടെ യഥാര്‍ത്ഥ ഡെലിവറിയില്‍ കലാശിക്കണം എന്നതാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന മാറ്റം.
വാങ്ങുന്നയാള്‍ ഓഹരികള്‍ സ്വീകരിക്കുകയും വില്‍ക്കുന്നയാള്‍ അവ കൈമാറുകയും വേണം.ട്രേഡുകളുടെ റിവേഴ്സ് – ഒരേ കക്ഷികള്‍ പിന്നീട് ഇടപാട് റദ്ദാക്കുകയോ ഓഫ്സെറ്റ് ചെയ്യുകയോ ചെയ്യുന്നത് – ഇനി അനുവദനീയമല്ല. ഊഹക്കച്ചവട സ്വഭാവം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും ബ്ലോക്ക് ഡീലുകള്‍ യഥാര്‍ത്ഥ നിക്ഷേപ പ്രവര്‍ത്തനത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുമാണ് നടപടി.
ഓരോ ബ്ലോക്ക് ഡീലിനെയും കുറിച്ചുള്ള വിശദമായ വിവരങ്ങള്‍ അതേ ദിവസത്തെ മാര്‍ക്കറ്റ് സമയത്തിന് ശേഷം പ്രസിദ്ധീകരിക്കാന്‍ സ്റ്റോക്ക് എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളോട് നിര്‍ദ്ദേശിച്ചിട്ടുണ്ട്. സ്റ്റോക്കിന്റെ പേര്, വാങ്ങുന്നയാളുടെയും വില്‍പ്പനക്കാരന്റെയും ഐഡന്റിറ്റി, ട്രേഡ് ചെയ്ത ഷെയറുകളുടെ അളവ്, ഇടപാട് നടപ്പിലാക്കിയ വില എന്നിവ വെളിപ്പെടുത്തലില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തണം. സുതാര്യത മെച്ചപ്പെടുത്താനും മാര്‍ക്കറ്റ് പങ്കാളികള്‍ക്ക് വലിയ ട്രേഡുകള്‍ കൂടുതല്‍ ഫലപ്രദമായി നിരീക്ഷിക്കാനും ഇതുവഴിയാകും.
ടി+0 സെറ്റില്‍മെന്റ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരേ ദിവസത്തെ സെറ്റില്‍മെന്റ് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന ബ്ലോക്ക് ഡീലുകള്‍ക്കും പുതുക്കിയ ചട്ടക്കൂട് ബാധകമാകും. പുതിയ നിയമങ്ങള്‍ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനായി സ്റ്റോക്ക് എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ക്കും ക്ലിയറിങ് കോര്‍പ്പറേഷനുകള്‍ക്കും 60 ദിവസ സമയം നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്. ഈ കാലയളവില്‍ സിസ്റ്റത്തില്‍ ആവശ്യമായ സിസ്റ്റം മാറ്റങ്ങള്‍ വരുത്തുകയും അപ്‌ഡേറ്റ് ചെയ്ത നടപടിക്രമങ്ങളെക്കുറിച്ച് മാര്‍ക്കറ്റ് പങ്കാളികളെ അറിയിക്കുകയും വേണം.
